Veilig beleggen begint met kennis en waakzaamheid. Wanneer u uw vermogen wilt laten groeien, is het essentieel om goed te controleren waarin u investeert en of deze beleggingen betrouwbaar zijn. Een van de meest beruchte en gevaarlijke vormen van beleggingsfraude is Ponzifraude.
In dit artikel leest u wat Ponzifraude is, hoe u het kunt herkennen en wat u kunt doen om te voorkomen dat u slachtoffer wordt. Daarnaast bespreken we enkele bekende gevallen van Ponzifraude, zodat u beter begrijpt hoe deze oplichtingspraktijk werkt.
Wat is Ponzifraude?
Ponzifraude is een vorm van beleggingsfraude waarbij een belegging wordt gepresenteerd als uiterst winstgevend en betrouwbaar. Er wordt u een hoog rendement beloofd, vaak zonder of met een minimaal risico. In werkelijkheid wordt het ingelegde geld niet geïnvesteerd, maar gebruikt om eerdere beleggers uit te betalen en de zakken van de fraudeur te vullen. Dit systeem blijft in stand zolang er nieuwe investeerders bijkomen. Wanneer de instroom stopt, stort het kaartenhuis in en verliezen beleggers hun geld.
Een alternatieve benaming voor Ponzifraude is een Ponzi-schema (ponzi-scheme). Dit soort fraude kan in sommige gevallen onbedoeld ontstaan. Een investering die aanvankelijk legitiem lijkt, kan door financiële problemen of slechte rendementen omslaan in een Ponzi-schema, waarbij de aanbieder nieuwe investeerders aantrekt om eerdere beleggers terug te betalen.
Hoe herkent u Ponzifraude?
U kunt Ponzifraude opsporen door te letten op een aantal typische kenmerken. Door deze signalen tijdig te herkennen, kunt u zichzelf beschermen tegen financiële oplichting.
1. Te mooi om waar te zijn
Een van de grootste waarschuwingstekens is een belegging die een hoog rendement belooft zonder noemenswaardig risico. In de praktijk geldt: hoe hoger het verwachte rendement, hoe hoger het risico. Indien u een voorstel krijgt dat te goed lijkt om waar te zijn, is de kans groot dat het ook zo is.
Daarnaast wisselen normale beleggingen in rendement. Een constante en bovengemiddeld hoge winst, los van de marktomstandigheden, is een sterk signaal van mogelijke fraude.
2. Gebrek aan transparantie en regulering
Controleer altijd of de aanbieder geregistreerd is bij de Belgische financiële waakhond FSMA (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten). Betrouwbare investeringen vallen doorgaans onder financieel toezicht. Indien een aanbieder geen duidelijke informatie geeft over hoe de belegging werkt of niet geregistreerd is bij een erkende instantie, is voorzichtigheid geboden.
3. Ondoorgrondelijke strategieën
Een ander waarschuwingssignaal is een beleggingsaanbieder die gebruik maakt van ingewikkelde en moeilijk te begrijpen strategieën. Indien u niet duidelijk kunt achterhalen hoe een belegging werkt, loopt u een groter risico om opgelicht te worden. Zoals de legendarische belegger Warren Buffett zegt:
“ “It is not necessary to do extraordinary things to get extraordinary results.”
4. Moeilijkheden bij uitbetalingen
Een betrouwbare belegging staat toe dat u uw rendement of kapitaal opneemt wanneer u dat wenst. Wanneer een aanbieder u probeert te overtuigen om uw rendement te herinvesteren of wanneer uitbetalingen worden uitgesteld, is dat een groot waarschuwingssignaal. Ponzifraudeurs willen namelijk voorkomen dat er geld uit het systeem verdwijnt.
5. Ongevraagde aanbiedingen en agressieve werving
Professionele beleggers en erkende instellingen benaderen u niet zomaar via telefoon, e-mail of sociale media met buitengewone investeringskansen. Als u wordt gecontacteerd met een 'unieke' kans, wees dan uiterst sceptisch en doe grondig onderzoek voordat u overweegt om te investeren.
Voorbeeld van Ponzifraude
Ponzifraude functioneert op een gelijkaardige manier als een piramidespel, maar kan langer in stand blijven omdat er minder nieuwe investeerders nodig zijn. Hieronder een eenvoudig voorbeeld om te tonen hoe zo’n schema werkt:
- Maand 1: Tien beleggers leggen elk €1.000 in. De oplichter belooft een rendement van 50%. Dit rendement wordt betaald uit de inleg van nieuwe investeerders. De fraudeur houdt €5.000 over.
- Maand 2: Nog eens tien beleggers stappen in. De eerdere tien krijgen hun rendement uitbetaald. De fraudeur bezit opnieuw €5.000.
- Maand 3: Er stappen deze keer 100 beleggers in, waardoor de fraudeur €105.000 beheert. Wanneer er geen nieuwe beleggers meer bijkomen, verdwijnt de oplichter met het geld en blijven de investeerders achter met lege handen.
Bekende gevallen van Ponzifraude
Charles Ponzi
De term ‘Ponzifraude’ is vernoemd naar Charles Ponzi, een Italiaanse immigrant in de Verenigde Staten. Aan het begin van de twintigste eeuw gebruikte hij internationale postzegelcoupons om beleggers een rendement van 50% in 45 dagen te beloven. In werkelijkheid financierde hij de winsten met de inleg van nieuwe investeerders. Uiteindelijk stortte zijn systeem in en werd hij veroordeeld tot 14 jaar gevangenisstraf. Naar schatting werden meer dan 17.000 mensen opgelicht.
Bernard Madoff
Bernard Madoff, een voormalig Wall Street-belegger, was verantwoordelijk voor de grootste Ponzifraude in de geschiedenis. Hij beheerde Bernard L. Madoff Investment Securities en slaagde erin om beleggers voor maar liefst $65 miljard te bedriegen. Zijn fraude hield decennialang stand, tot de financiële crisis van 2008 het systeem deed instorten. Madoff werd veroordeeld tot 150 jaar celstraf en overleed in 2021 in de gevangenis.
Hoe kunt u uzelf beschermen tegen Ponzifraude?
Om te voorkomen dat u slachtoffer wordt van beleggingsfraude, kunt u de volgende voorzorgsmaatregelen nemen:
- Controleer de registratie: Kijk na of de aanbieder geregistreerd is bij de FSMA.
- Wees kritisch: Onderzoek het bedrijf, vraag naar financiële rapporten en laat u niet misleiden door mooie beloften.
- Vermijd druk: Laat u niet opjagen om snel te investeren. Fraudeurs willen dat u haastig beslist zonder onderzoek te doen.
- Vraag onafhankelijk advies: Raadpleeg een erkend financieel adviseur als u twijfels hebt over een belegging.
Door waakzaam te zijn en deze richtlijnen te volgen, kunt u de kans verkleinen dat u slachtoffer wordt van een Ponzi-scheme. Beleg verstandig en vertrouw enkel op betrouwbare investeringsmogelijkheden.
Voor veilig en transparant beleggen, kunt u terecht bij Axento. Plan vrijblijvend een adviesgesprek met één van onze beleggingsadviseurs.
